مریم وبلاگ

دلایل اعتبار جهانی قالی :

1-  قالی تاریخ دارد.

2- نام طراح به درستی قید شده است .

3- طراح آن از هنرمندان شاخص دربار صفوی بوده است .

4- قالی شهری بافت است .

5- طرح قالی از طرح های بومی اردبیل است [1].

6- در قالی از نقوش رایج دوره صفوی استفاده شده است ( گل شیخ صفی و طرح لچک و ترنج ).

7- در این قالی برای اولین بار از نقش گل 12 پر معروف به شیخ صفی استفاده شده است .

8- طرح این قالی بارها در ایران و جهان نسخه برداری شده است .

9- نمونه آن در دفتر نخست وزیر انگلیس و هیتلر وجود داشته است .

10 – طرح و نقش قالی شیخ صفی نماینده تفکر و بینش مذهبی صوفیانه دوره صفوی است .

11- در این قالی نقش مایه های ایرانی با طرح ها و نقوش سنتی هنر اسلامی تلفیق شده است .

12- پس از گذشت 400 سال بنا به نوع مواد اولیه و بافت استادانه این قالی هنوز به حالت اولیه باقی مانده که نشانه وجود کیفیت بالا بلحاظ نوع تولید فرش های سلطنتی است .

13- قالی اردبیل فقط یک نمونه مشابه دارد که در موزه لس آنجلس نگهداری میشود(بلوم ,1381 :437)

 

 

ب- مطالعه محتوای هنری نقش و طرح قالی شیخ صفی ( نماد شناسی – اسطوره شناسی و زیبایی شناسی)

 در فرش شیخ صفی مشهور به فرش اردبیل مفاهیم باطنی خاصی در نوع نقش و طرح آن به چشم می خورد که نه تنها در زمان خود تازه و بدیع بوده است بلکه نشان دهنده دریچه ورودی برای ابراز خلاقیت ها و نوآوری های جدیدی در عرصه هنر آفرینی دوره صفوی است آنچه در این قالی محور توجه می باشد تاثیر پذیری طرح و نقش و رنگ این قالی از تفکر فرهنگی و فلسفی دینی دوره صفویه است که بیشتر نماینده  نوعی  تحول فکری مذهبی آنها و به نوعی چرخش متولیان و سیاستگذاران کشور به اصل تشیع دوران صفوی است  زیرا همزمان با سلطنت شاه اسماعیل اول علوم دینی با توجه به ریشه مذهبی صفویان بیش از هر علمی رواج یافت و دانشمندان مطرحی در ان زمان به ظهور رسیدند که در تعلیم آموزه های الهی منبعث از آیات قرآن تغییر عظیمی بر پایه تشیع گرایی و مضامین مذهبی و عرفانی برای هنرمندان بوجود آوردند مباحث متفاوتی که بعدها در اندیشه هنرمندان و طراحان هنر ایرانی اسلامی تاثیر بسزایی گذاشت و سبب گردید تا هنرمندان دوره صفوی در نقش آفرینی آثار خود از این گونه تعالیم معنوی استفاده نموده و در نتیجه در خلق صحنه هایی موصوف به عوالم مثال و ملکوت شاهکارهایی را خلق کنند که نمونه های ان در مینیاتور های دوره صفویه بچشم میخورد که بیشتر آن به ترسیم صحنه های موصوف به بزم در باغ و بهشت بکار رفته است و نمایانگر عوالم بالا است  .

برای درک این موضوع قالی شیخ صفی بهترین گزینه است که از طریق معرفی نقش و طرح آن براحتی می توان به میزان ادراکات هنرمندان عصر صفوی نسبت به مباحث زیبایی شناسی هنری و فلسفه هنر اسلامی دوره صفوی پی برد و نظریات عارفانه صوفیانه دانشمندان آن دوره را درباره عوالم هنرمندان دریافت و همچنین به درجه فکری روحانی اندیشمندان آن عصر را که تاثیر مستقیمی بر روح و روان هنرمندان داشتند آگاه شد . ادامه دارد...